از بدن خود چه می دانیم؟

• تـنها در طول زمانی که این جمله را می­خوانید در حدود ۵۰هزار  سلول بدنتان می میرد و سلولهای جدید جایگزین آن می شود!

• در طول یک ساعت، قلب شما آن قدر سخت کار می کند که می تواند انرژی حمل یک جسم یک تنی به اندازه یک کیلومتر از سطح زمین را تأمین کند.

• محققان اخیراً بـه این نتیجه رسیده اند که کلیه، ۵۰۰ عملکرد متفاوت دارد.

• در هر ۳ سانتی متر از پوست: ۴ هزار بافت عصبی، ۱۳۰۰ سلول عصبی، ۱۰۰ غده عرق، ۳ میلیون سلول، و ۳۰۰۰ رگ خونی وجود دارد.

• ساختمان عملکرد دست وال، سگ، پرندگان (بالها) و انسان دقیقاً مشابه است.

• اولین دوقلوهای آزمایشگاهی اولین بار در سال ۱۹۸۱ به دنیا آمدند.

• اگر سلول­های موجود روی پوست بدن انسان را به دنبال هم بچینیم، طول آن به ۴۵ مایل خواهد رسید.

• در طول یک سال، قلب یک انسان عادی ۴۰ میلیون بار می تپد.

• بیشتر انسانها در یک دقیقه ۲۵ مرتبه پلک می زنند.

• در هر سال، یک انسان در حدود ۶ میلیون و دویست و پنج هزار بار پلک می زند.

• اگر رگهای خونی موجود در ۵ سانتی متر از پوست را در امتداد هم قرار دهیم، طول آن به ۲۰ فوت می رسد.

• پیامهای عصبی با سرعتی برابر با ۱۷۰ مایل در ساعت به مغز رسیده و از مغز به سلولهای عصبی می رسند.

• معده شما باید هر دو هفته یک بار ماده مخاطی جدید ترشح کند در غیر این صورت خودش را هضم خواهد کرد.

• شُش سمت چپ، کوچک تر از شش سمت راست است، تا فضایی برای قلب ایجاد شود.

• برای اخم کردن باید ۴۳ ماهیچه را به کار گیرید.

• برای لبخند زدن در حدود ۱۷ ماهیچه به کار می­افتد.

• هر دو هزار اخم، یک چروک روی صورت ایجاد می­کند.

• یک انسان عادی روزانه یک لیتر بزاق دهان ترشح می­کند، که میزان آن در طول کل عمر او به ۱۰ هزار گالن خواهد رسید.

• رد زبان همه ی انسانها با یکدیگر متفاوت است.

• قلب یک انسان معمولی در بازه عمر او در حدود ۳ هزار میلیون بار می­تپد و ۴۸ میلیون گالن خون را به رگها پمپاژ می نماید.

• در یک بوسه ی یک دقیقه ای، ۲۶ کالری سوخته می شود.

• بدن یک انسان معمولی به اندازه کافی: سولفور، برای کشتن تمام شپشهای بدن یک سگ، کربن، برای ساخت ۹۰۰ مداد، پتاسیم، برای آتش زدن یک توپ فوتبال، چربی، برای ساختن ۷ قالب صابون، فسفر، برای درست کردن سر ۲۲۰۰ کبریت و آب، برای پر کردن ۱۰ تنگ دارد.

• عطسه در هنگام خارج شدن از دهان، سرعتی بالغ بر ۱۰۰ مایل بر ساعت دارد.

• اگر بدن شما خشک و یخ زده شود، ۱۰% به وزن آن اضافه خواهد شد. که این مقدار وزن اضافی را مایکرو ارگانیسمهایی که روی بدن قرار دارند، تشکیل می دهند.

• گوش و بینی شما در تمام طول عمر به رشد خود ادامه می دهند.

• زمانی که گوشت و شیر را با هم می خورید، بدن به هیچ وجه کلسیم شیر را جذب نمی کند. بهتر است میان مصرف گوشت و شیر حداقل ۲ ساعت فاصله باشد.

• فقط انسانها و اسبها دارای پرده بکارت هستند.

• دندان، تنها بخش بدن انسان است که ترمیم نمی شود.

• هر انسان در حدود نیم ساعت یک تک سلولی بوده است.

• مغز یک انسان در طول یک روز، بیشتر از تمام تلفنهای جهان به سلولها پیام عصبی می فرستد. ( برگرفته از روزنامه مصور تیانا، ۲ آپریل ۲۰۰۰)

• ما یک داروخانه کامل در بدن خود داریم و می توانیم هر دارویی را در بدن خود تولید کنیم.

• بدن ما به طور مداوم خود را ترمیم می کند. هر سه ماه یک بار بافت استخوانی به طور کامل تعویض می شود، و هر ماه پوست جدید رشد می کند. براحتی می­توانیم فرآیند پیری را به تأخیر بیندازیم!

• فاصله بین مچ دست تا آرنج برابر با طول کف پا است.

• قلب شما روزی ۱۰۱۰۰۰ بار می تپد.

• به طور متوسط هر انسان می تواند یک دقیقه نفس خود را حبس کند. رکورد این مورد در جهان ۷.۵ دقیقه است.

• به طور متوسط شما روزی ۵۰۰۰ کلمه صحبت می کنید، که ۸۰% آن با خودتان است.

• از دست دادن تنها ۱% از آب بدن موجب تشنگی می شود.

• مردان روزی ۴۰ تار مو و زنان روزی ۷۰ تار مو از دست می دهند.

• یک انسان ۸ ثانیه بعد از قطع گردن به هوش می ماند.

• عضله ای که به شما امکان چشمک زدن می­دهد سریع ترین عضله بدن است.

• شما به طور متوسط ۱۵۰۰۰ بار در روز چشمک می زنید.

• زنان دو برابر مردان چشمک می زنند.

• حدود ۱۳% مردم چپ دست هستند. این رقم در گذشته ۱۱% بود.

• ناخنهای دست ۴ برابر سریع تر از ناخنهای پا رشد می کنند.

• حدوداً دو سوم وزن بدن از آب تشکیل شده است، ۹۲% خون، ۷۵% مغز و ۷۵% عضلات، از آب تشکیل شده است.

• همان طور که راحت نشسته و این سطور را مطالعه می کنید، چرخشی از فعالیتها در بدن شما به وقوع می پیوندد. هر ثانیه، بدون اینکه توجه داشته باشیم، میلیون­ها سلول جدید در برنامه مداوم نوسازی خود در بدن انسان تولید می­شود. با توجه به اینکه سلولها به منزله «آجر» در ساختمان همه جانداران هستند، می توانند موجب تغییر شکل دادن و دگرگونی شیمیایی گردند، دائم ویتامینهای مختلف تولید کنند، هورمون و پروتئین بسازند.

• سلولها، شاهکار شگفت انگیزی به نام «مهندسی بیولوژیکی» را اجرا می­نمایند. نمونه بارز آن بارور شدن تخمک انسان است. به محض بارور شدن این یگانه سلول دقیقاً نوع انسانی که باید به وجود آید، از تار مو گرفته تا رنگ چشمها را تعیین می­کند.

در مورد اعمال شگفت آور سلول­های بدن انسان یکی از پزشکان معروف گفته است: ما با فعالیت­های گوناگونی که در یک شهر بزرگ انجام می­گیرد آشنا هستیم. اما تصور نمی شود که بدن ما به آرامی و به طور ممتد بتواند سلسله عملیات پیچیده تر و خارق العاده تر تولید، ذخیره سازی، تعمیرات، مخابرات، حمل و نقل، اعمال پلیسی، رفتگری، اداره امور، تولید مواد غذایی، تنظیم حرارت و غیره را انجام دهد. این اعمال بسا شگفت­آورتر، دقیق تر و منظم تر در بدن ما انجام می گیرد.

سلولهای بدن ما بیشتر شبیه جمعیت یک سیاره است. گرچه تعداد آنها از میلیاردها تجاوز می کند، مع هذا فعالیتی کاملاً هماهنگ با هم دارند. هر عضو این جامعه پیچیده، سهم خود را برای رفاه دیگران ادا می کند.

امروزه در مورد این کوچک ترین ذره زندگی در خیلی از آزمایشگاههای دنیا تحقیق می­شود و هر روز بر پیروان این عقیده اضافه می شود که تحقیق در مورد سلول بدن می­تواند پاسخ خیلی از اسرار زیست شناسی، از جمله اسرار سرطان باشد. به این واحد جالب توجه حیات، یعنی سلول بدن انسان، به دقت نگاه کنید که دارای سه قسمت اصلی می­باشد: هسته،‌ سیتوپلاسم و پرده یا غشا خارجی. هسته، قسمت اجرایی سلول است و ساختار سلول را اداره می کند، یعنی این کنترل و اداره طوری است که سلولها فقط شبیه خود را تولید می کنند، سلولهای شش فقط سلول شش، سلول، کلیه فقط سلول کلیه را تولید می­نماید. سیتوپلاسم، ماده ژله مانندی است که در آن هسته، یعنی جزء مهم سلول شناور است.

این ماده تنفس سلولی، رشد و دفع مواد زاید را کنترل می کند. تمام سلول را غشا بسیار نازکی احاطه کرده است که عمل صافی مولکولی را انجام می دهد. از میان این غشا مواد غذایی مورد لزوم وارد سلول می شود که از طریق شبکه کانالهای بسیار باریک توزیع خواهد شد و از میان همین غشا مواد زائد خارج شده، دفع می گردد.

هر هسته سلول بدن انسان حاوی ۴۶ کروموزم می باشد به استثنای تخمک و اسپرماتوزوئید که دارای نصف این تعداد کروموزم می باشند. (وقتی که اینها با تخمک بارور شده در آمیزند، تعداد کروموزمها به حد عادی می رسد) هر کروموزم حاوی ژن یا بذر وراثت می باشد که دانشمندان معتقد هستند هزارها از این ژن در بدن انسان موجود است.

با توجه به اینکه پدر و مادر برای موجود جدید تقریباً مقدار مساوی ژن می­دهند، تعداد ترکیبات احتمالی سرسام آور خواهد بود. ژنها مستقیماً از پدر و مادر به فرزند منتقل می شوند، و این امر از زمان ظهور انسان در کره زمین به همین نحو ادامه داشته است. بنابراین در هر سلول بدن خود، تکه­های کوچک ماده­ای وجود دارد که مستقیماً از انسان اولیه به ما رسیده است. یکی از پزشکان در مرکز تحقیقاتی راکفلر گفته است که، اجداد ما در کروموزمهای ما حضور دارند و ناظر بر وضع شیمیایی هر سلول بدن ما می­باشند.

در بدن ما چهار نوع سلول وجود دارد: ‌سلولهای عصبی که سیستم مخابرات بدن را تشکیل می دهند، سلولهای مخاطی که آستر و پوشش بدن می باشند. این سلولها از جمله دستگاه گوارش را آستر می کنند، پوست را می سازند که بدن ما را بپوشاند، سلولهای بافت پیوندی که اعضای بدن را به هم متصل می­کند و سلولهای ماهیچه ای که موجب حرکت اعضای بدن می شوند.

اختلال در فرآیند مرگ سلولی زمینه‌ساز بیماریهای خطرناکی از جمله سرطان می باشد. از آنجایی که مرگ سلولی یک فرآیند طبیعی در بدن است، اختلال در روند این فرآیند می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از بیماریهای خطرناک از جمله سرطان در انسان باشد.

به‌گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، ‌«دکتر علیرضا زالی» رئیس دانشکده‌ی علوم پزشکی شهید بهشتی پنجم تیر ۱۳۸۶ در حاشیه دومین «کنگره‌ی جهانی مرگ سلولی» افزود: روزانه ۵۰ تا ۷۰ بیلیون سلول در بدن انسان از جمله پوست، جداره‌ی روده و سایر بافتها دچار مرگ سلولی طبیعی شده که این امر موجب بهبودی بسیاری از فرآیندهای زیستی انسان می‌شود.

«دکتر زالی» با اشاره به اینکه از یک‌سو افزایش بی‌رویه‌ی سلولهای بدن و از سویی دیگر اختلال در فرآیند مرگ سلولی بر اثر عوامل زمینه‌ساز سرطان، دو عامل اساسی به‌وجود آمده‌ی سرطانها است، گفت: از طرف دیگر اختلال در مرگ سلولی و خودکشی سلولی موجب مقاومت بدن نسبت به داروهای شیمی درمانی شده و در نتیجه سلولهای سرطانی افزایش یافته و به سایر مناطق بدن دست‌اندازی می‌کنند.

وی افزود: ‌بر این اساس مشاهده می‌شود، همان طور که ریزش برگ­های درختان در فصل پاییز امری مفید و زندگی ساز است، مرگ سلولی نیز در بدن حیاتی و زندگی بخش می‌باشد.

رئیس دانشکده‌ی علوم پزشکی شهید بهشتی با تأکید بر اینکه روزانه صدها هزار سلول در بدن بر اثر تقسیم سلولی به‌وجود می‌آیند گفت: مرگ سلولی از دیگر فرآیندهای هوشمند بیولوژیک است و اختلال در این فرآیند و یا کاهش میزان خودکشی سلولی، زمینه‌ساز سرطانها به‌شمار می‌رود.

«زالی» هم‌چنین افزود: از سویی دیگر، گاهی فرآیند مرگ سلولی به‌طور غیرمنطقی سرعت گرفته و بیماریهای  اضمحلالی بسیاری را مانند «آلزایمر» و «پارکینسون» به‌وجود می‌آورد.

رئیس دومین «کنگره‌ی جهانی مرگ سلولی» یادآور شد: مشخص شده است که برخی از ویروسهای مزاحم و آسیب‌رسان با دخالت در فرآیندهای مرگ سلولی و خودکشی سلولی آسیبهای جدی به بدن می‌رساند، به‌طور مثال در بیماری «ایدز» با کشته شدن زودرس سلولهای دفاعی بدن، ضعف سیستم دفاعی به‌وجود آمده و عوارض بیماری آشکار می‌شود.

«زالی» به پیشرفتهای صورت گرفته در کشور، در زمینه‌ی تحقیقات مرگ سلولی اشاره کرد و گفت: محققان کشور توانسته‌اند با مداخله در موارد مختلف رشد، تمایز و بالندگی سلولی، به پیشرفتهای بزرگی در مکانیسمهای مؤثر در مرگ سلولی دست پیدا کنند.

رئیس دانشکده علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین به تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه شهید بهشتی اشاره و عنوان کرد: سال گذشته محققان این دانشگاه با دستیابی به سلول میکروگویان (که یک سلول پشتیبان سیستم عصبی است) ‌به نقش مهم این سلول در برخی از فرآیندهای آزار رسان سیستم عصبی پی برده و با استمرار این تحقیقات در سال جاری امید آن می‌رود که کشورمان دست ­آوردهای جدیدی در زمینه‌ی دردهای مرکزی و دردهای نوروپاتیک در محافل جهانی داشته باشد.

وی افزود: همچنین در اواخر سال گذشته ۱۸ پروتئین مؤثر در فرآیند پیری در پشتیبانی سلولهای عصبی شناخته شد. بنابراین با توجه به اینکه این تکنولوژی تاکنون تنها در اختیار چند کشور محدود بوده است، این موفقیت بسیار چشمگیر به‌نظر می‌رسد.

«زالی» یادآور شد: در حال حاضر در فاز دوم پروژه‌ی هم‌زمان «فرآیندهای پیری سلولی در بدن انسان» و «نمونه‌های حیوانی» قرار داریم.

بدن انسان ماشینی عظیم، پر تراوش و سرشار از مایعات است که مواد شیمیایی را با دقت و هماهنگی بسیار جا به جا و مخلوط می کند تا همه چیز، از حافظه گرفته تا مواد مخاطی را بسازد. در اینجا، ما به کند و کاو در تعدادی از رازهای پیچیده، زیبا و حتی عاری از ظرافتی می پردازیم که به اشکال مختلف، بدن ما را به حرکت وا می دارند. اسید قوی موجود در معده، یک ماده بسیار خطرناک، که هیچ فرودگاهی نمی تواند شما را به خاطر همراه داشتن آن متوقف کند. این ماده خطرناک، اسید هیدروکلریک یا جوهر نمک است. این اسید بسیار خطرناک که ماده ای مرکب و بسیار خورنده و سمی است، در معده ما یافت شده و در واقع توسط سلولهای جداره معده ترشح می شود. این اسید که برای شست­ و شوی فلزات به کار می رود، به خاطر وجود مواد لزج مخاطی که دیواره معده را می­پوشانند، نمی تواند به بافت آن آسیب وارد کند، بدون هیچ خطری در سیستم گوارش باقی مانده و غذای ما را تجزیه می کند.

مولف: شهرام حمامی ترقی
آلبوم تمبرهای یادگاری من جلد دو
فهرست